İşletmeniz için ya da şahsınıza ait bir web siteniz var ise pek çok sorumluluğunuz var demektir. Her ne sebeple olursa olsun bir web sitesi yönetiyorsanız ve bu web sitesine değer veriyorsanız arabaya bakım yapar gibi bakım yapmanız gerektiğini de biliyorsunuzdur. Web sitelerinin düzenli olarak temizlenmesi ve güncellenmesi gerekir. Bu yazıda en önemli web sitesi bakımlarından biri olan WordPress veritabanı optimizasyonu hakkında bilgiler veriyor olacağız…
Konu Başlıkları
Web sitelerimizin içerik kalitesinin yanı sıra donanımsal ve yazılımsal kalitesi de oldukça önemlidir. Dünyanın en yaygın kullanılan içerik yönetim sistemi WordPress ile hazırlanan web siteleri yazılım konusunda güncelleme yaptıkları sürece pek çok avantajdan yararlanırlar. Güvenlik önlemleri, kararlılık ve sürdürülebilirlik konusunda pek çok müdahale yapan WordPress geliştiricileri, kullanıcılarını bu konularda oldukça rahat ettirmektedir.
Hızlı bir web sitesi sahibi olmak için iyi bir yazılım kullanmak isteyenler WordPress tercih edebilir, ediyor da. Peki iyi bir donanım gerekli midir? Kesinlikle evet. Bütçemizin yettiği en iyi donanımı almak web sitelerimizin hızını doğru oranda etkilemektedir. Fakat her ne bütçe ile alınmış olursa olsun tüm donanım optimize edilmek zorundadır. Kaynakları tam anlamı ile en verimli şekilde kullanmak için çeşitli optimizasyonlar bulunuyor.
Bu yazıda tam olarak web sitenizi çalıştırdığınız yazılım ile sunucunuzun kullandığı donanımı en uygun şekilde optimize etmeyi anlatıyor olacağız. WordPress veritabanı optimizasyonu ve sunucu optimizasyonu da bu yazıya dahil olacaktır.
WordPress Veritabanı
Standart bir WordPress kurulumu sırasında oluşturduğunuz veritabanı içerisinde varsayılan olarak 12 adet tablo eklenir. Bu tablolar, sitelerimizin asıl verilerini saklar. Blog gönderileri, sayfaları, yorumları, geri bildirimleri, düzeltmeleri ve tasklakları depolayan bu tablolar aşağıdaki resimde detaylı olarak şemaya alınmıştır.
Zaman içerisinde bu 12 tablo artmaya başlamaktadır. Kurulan eklentiler, bu eklentilere ait veriler, yapılan ayarlar ve diğer tüm içerik girişi bu veritabanı içerisinde daha fazla tablo oluşturacaktır. Zaman geçtikçe bu tabloların arasında gereksiz veriler depolanmaya başlayacaktır. Ayrıca bu verilerin düzenleri de karışacaktır. Tüm bu karmaşa veritabanının kaynakları daha çok tüketmesine yol açacak ve böylece site daha yavaş çalışacaktır.
Tüm bu tabloları tek tek analiz etmek ve içindeki verileri analiz etmek için WordPress veritabanı optimizasyonu yapmak gerekiyor.
WordPress Veritabanı Optimizasyonu | Veritabanı Optimize Etme
UYARI | WordPress veritabanınızı optimize etmeden önce kesinlikle veritabanınızın hatta tüm sitenin yedeğini almayı ihmal etmeyin!
Veritabanı Yedekleme
WordPress veritabanınızı yedeklemek için öncelikle sunucu yönetim panelinize giriş yapın. (Cpanel, CyberPanel vs) Daha sonra panel üzerinde bulunan veritabanı yönetim arayüzüne tıklayın. (PhpMyAdmin gibi) WordPress veritabanınızın içine girin ve dışa aktar sekmesinden veritabanınızın tamamını dışarı aktarın. Bilgisayarınıza inen bu veritabanını güvenli bir ortamda saklayın.
Daha veritabanının içerisinde bulunan tüm tabloları seçin ve sağ tuş yaparak Optimize Table özelliğini kullanarak tabloları optimize edin.
Veritabanı Temizliği
Veritabanınızda bulunan tabloları optimize ettiniz fakat henüz içerisinde bulunan gereksiz verilerden kurtulmadınız. Bu tür verileri temizlemek için birkaç yöntem bulunuyor. Bu yöntemleri ise şöyle ifade edelim;
1. Düzenlemeler
Bir çok yazıyı tekrar tekrar güncellemek zorunda kalıyoruz. Bu güncellemelerin tamamı veritabanına kaydoluyor. Yazı güncellendikten sonra son halini alıyor ve eski güncellemeler hala veritabanında tutuluyor. Bu verileri silerek büyük bir sorgu yükünden kurtulabiliriz. WordPress veritabanı optimizasyonunda en önemli yapılması gerekenlerden birisi de yazı düzenleme geçmişini temizlemektir.
Zaman içerisinde WordPress yönetim paneline alıştıkça yazı hakkındaki revizelerinizin daha da az olmasını sağlamak isteyebilirsiniz. Bunun için wp-config.php dosyanıza aşağıdaki küçük kodu ekleyebilirsiniz. (wp-config.php dosyanızın yedeğini mutlaka alın.)
define( 'WP_POST_REVISIONS', 3 );
Bu kod sayesinde yazılarınızın revizelerinin kayıt tutulmasını sınırlayabilirsiniz. Kodun sonundaki 3 kaç revize hakkı tanımlandığını belirtmektedir.
2. Otomatik Kaydetme
WodPress gönüllüleri içeriğe oldukça değer vermektedir. Zaten içerik üretimi konusunda büyük önem taşıyan WordPress içerikleri korumaya yönelik pek çok özellik barındırmaktadır. Bu yüzden herhangi bir içeriği oluştururken 60 saniyede bir otomatik kaydetme yapılır. Her kayıt veritabanında kayda geçer.
Zaman içerisinde artan bu otomatik kayıtları silmek oldukça faydalı bir işlem olacaktır. Veritabanını optimize etme aşamalarından biri olan bu adımı mutlaka dikkate alın.
İçerik oluştururken yapılan otomatik kayıtların sıklığını değiştirmek için şu kodu kullanabiliriz;
define( 'AUTOSAVE_INTERVAL', 240 );
Herhangi bir değişiklik öncesinde lütfen ilgili dosyanın yedeğini alın.
WordPress kök dizininde bulunan wp-config.php dosyamıza yukarıdaki kodu ekleyerek 240 saniyede bir otomatik kayıt yapılması için komut vermiş oluruz. Buradaki süreyi kendinize göre düzenlemek için 240 olan değere yeni bir saniye değeri girmeniz yeterli olacaktır.
3. Çöp Kutusu
WordPress varsayılan olarak silinen tüm ögeleri 30 gün boyunca çöp kutusunda saklamaktadır. Aktif bir WordPress kullanıcı iseniz, düzenli olarak içerik ekliyor ve siliyor iseniz çöp kutunuz gereğinden fazla dolu olabilir. 30 gün boyunca saklanan dosyalar sitenizi yavaşlatabilir.
WordPress veritabanı optimizasyonları arasında en önemli optimizasyonlardan birisi de çöp kutusunu düzenli olarak temizlemek ve çöp kutusu süresini olabildiğince kısaltmaktır.
Eğer çöp kutusundan düzenli olarak içerikleri geri yükleyen biri iseniz 30 günlük süreyi kendinize göre değiştirebilirsiniz. Bunun için yine wp-config dosyanıza bir kod eklemeniz gerekecek. Tabii ki ilgili dosyanın yedeğini almayı unutmayacağınızı varsayarak kodu veriyorum;
define( 'EMPTY_TRASH_DAYS', 3 );
Hemen yukarıdaki kod ile çöp kutusunda öge saklama süresi 3 gün olarak değişecektir. Bu süreyi daha önce de belirtmiş olduğum gibi istediğiniz şekilde değiştirebilirsiniz.
WordPress Veritabanı Optimizasyon Eklentileri
WordPress veritabanı optimizasyonu bazen zorlu ve karmaşık olabilir. Her ne kadar zorlu ve karmaşık görünüyor olsa da en iyi optimizasyon manuel yapılan optimizasyondur. Optimizasyonun amacı zaten site performansını artırmaktır. Fakat optimizasyonu eklentiler ile yapmak site performansını bir yerden iyileştirirken diğer yandan kötüleştirmeye yol açacaktır.
Lakin veritabanı optimizasyonu konusunda tercrübe sahibi olmayan kullanıcılar için geliştirilmiş olan optimizasyon eklentileri de bulunmaktadır. Bu eklentiler manuel yöntemlerimiz kadar işe yaramıyor olsalar da kesinlikle hiç yoktan iyidirler. Yapılması gereken işleri otomatik olarak takip eden ve kolaylıkla yapmanızı sağlayan bu eklentileri ise şu şekilde listeliyoruz;
1. WP Optimize Eklentisi
Bu eklenti, veritabanı optimizasyonu için en sık kullanılan eklentilerden biridir ve kullanıcılar bu eklentiye ortalama beş yıldız vermişlerdir. WP Optimize kullanıcı dostudur ve yeni başlayanlar tarafından bile kullanılabilir. Kurduktan ve etkinleştirdikten sonra, tablo optimizasyonu yapabilir ve periyodik temizlemeyi etkinleştirebilirsiniz.
Bu eklenti gereksiz post revizyonları kaldırmak, geri tepmeler ve geri izlemeleri silmek, veritabanı istatistiklerini göstermek ve temizlenmiş verilerin bir kaç hafta tutulması gibi birçok faydalı işi yapmaktadır.
2. WP-DBManager
Bu eklenti WP Optimize’a bir alternatif. Veritabanınızda her türlü eylemi gerçekleştirir. WP-DBManager bir veritabanını onarır, optimize eder ve geri yükler ve tabloları siler veya boşaltır. Ayrıca, düzenli aralıklarla temizlik yapmanızı sağlar.
3. Plugins Garbage Collector
WordPress sitelerinde bir eklenti kullanmamak neredeyse imkansızdır. Zaman zaman bazı eklentileri kurarız ve geri kaldırırız. Bu eklentiler de veritabanında tablolarını bırakır. Bu tabloların el ile temizlenmesi zaman alır ve faydalı verileri silebilirsiniz.
Plugins Garbage Collector eklentisi çöp kutusundan ilham alan bir isme sahiptir. Veritabanının daha hızlı çalışması için silinen eklentiler tarafından oluşturulan tabloları kaldırır. Çöp kutusu temizliğine destek bir eklentidir. Ayrıca iyi bir wordpress veritabanı optimizasyonu aracıdır.
Özet
WordPress veritabanı optimizasyonu WordPress altyapısına sahip tüm web sitelerinin yapması gereken bir işlemdir. WordPress veritabanı optimizasyonu yapıldığında site içerisindeki gereksiz dosyalar silinir ve daha kararlı çalışan bir veritabanına sahip olunur.
Verilerin daha güvenli saklanması ve sitenin daha hızlı çalışması için yapılan WordPress veritabanı optimizasyon yöntemleri oldukça gereklidir. Eklenti kullanarak ve eklentisiz olarak yapılabilen WordPress veritabanı optimizasyonu öncesinde işlem görecek veritabanının ve işlem görecek dosyaların kesinlikle yedekleri alınması gerekiyor.
WordPress veritabanı optimizasyonu oldukça önemli bir iştir. Risklidir de. Bu yüzden her işlem öncesinde yedek alınması gerekir. Olası bir durumla karşılaşıldığında yedekteki dosyalar işimizi kolaylaştırmaktadır. Yedekli çalışmaya alışmak için düzenli olarak yedek almanızı tavsiye ederim.
Yazı hakkındaki soru görüş ve önerilerinizi yorum yaparak bize iletbilirsiniz.
