Yazılım geliştirme nasıl yapılır sorusu genellikle bu piyasaya adım atmak isteyen ve bu işten para kazanmak isteyen kişiler tarafından araştırılmaktadır. Yazılım geliştirmek ve yazılım dillerini öğrenmek kolay bir iş değildir ve düzenli olarak çalışma gerektirmektedir. Sadece bunun için üniversitelerde lisans ve yüksek lisans programları olduğunu düşünürsek (Yazılım Mühendisliği vs.), bu sürecin kolay olmayacağını bilmeniz gerekiyor. Yine de bir yazılımcı olmak, yazılım öğrenmek ve yazılım geliştirmek istiyorsanız tüm noktaları iyi bir şekilde kavramanız lazım. Yalnızca bu süreçlerin nasıl ilerlediği hakkında fikir sahibi bile olmak istiyorsanız, içeriğimizi detaylı bir şekilde okumanızı tavsiye ederiz.
Konu Başlıkları
Yazılım Geliştirme Nedir?
Bugün hayatımızın her alanında bilgisayar teknolojileri yer alıyor ve bunların arkasında gelişmiş yazılımlar mevcut. Bu yazılımlar ise konusunda uzman olan yazılımcılar ve yöneticiler tarafından hazırlanıyor. Temel olarak yazılım, bir problemin veya sorunun çözülmesi amacıyla kodlardan oluşan ve belli bir amaca hizmet eden otomatik komutların birleşimidir diyebiliriz. Bugün oynadığımız bilgisayar oyunları, girdiğimiz sosyal medya platformları, izlediğimiz videoların bulunduğu platformlar, kripto paralar ve bilgisayar teknolojilerinin içerisinde yer alan her şeyin arkasında bir yazılım bulunmaktadır.
Eğer yazılım geliştirmenin tam olarak ne olduğunu öğrenmek istiyorsanız yazılım kavramını tam olarak anlamalı ve ne işe yaradığını çözmelisiniz. Yazılımcılara geleceğin mimarları denmesinin en büyük sebebi de tüm bu durumlardan ötürü kaynaklanmaktadır.
Yazılım Geliştirme Nasıl Yapılır?
Eğer bir yazılımcıysanız veya yazılımcı olmak istiyorsanız, yazılım geliştirmek için ciddi bir zaman ve para harcamanız gerekecek. Herkes tek başına bir yazılım geliştirebiliyor olsa da işleri detaylandırmak ve halka açılmak konu olduğu zaman büyük bir ekibe ihtiyaç duyulur. Böyle bir yazılımı üretmek için en çok ihtiyaç duyulan kişi yazılımcı olsa da işin arka planında proje yöneticilerine, grafikerlere, sanatçılara, finansçılara ve daha birçok sektöre ihtiyaç duyulabilir. Fakat bizler içeriğimizde yalnızca yazılım geliştirme ve yazılımcı kavramları üzerinden ilerleyeceğiz.
Yazılım Geliştirme Kavramı Nedir? Algoritmalar Nedir?
Yukarıda bahsettiğimiz gibi yazılımların her biri uzun ve uçsuz bucaksız kod satırlarından oluşmaktadır. Bu kodlar birbirleri ile bağlantılı bir şekilde otomatik olarak çalışırlar ve yazılımcının verdiği komutları yerine getirirler. Bu noktada matematik ve istatistik büyük önem taşımaktadır. Ortada bir problem bulunmaktadır ve bunu çözmek için makine gibi düşünmeniz gerekmektedir. Örneğin çamaşır makinesini çalıştırmak istiyorsanız, öncelikle çamaşır makinesinin yanına gitmeli, çamaşırları yerleştirmeli, modu seçmeli ve başlat tuşuna basmalısınız. Fakat siz bunların hiçbirini düşünmeden gider ve yaparsınız. Ancak makine bunu yapamaz. Çamaşır makinesi formülünü algoritma haline getirecek olursak şöyle bir sıralama oluşturabiliriz:
- Çamaşır Makinesi ve Kirli Çamaşırları Tanımlayın
- Çamaşır Makinesine Yürü
- Kirli Çamaşırları Al
- Çamaşır Makinesinin İçine Kirli Çamaşırları Yerleştir
- Çamaşır Makinesinin Kapağını Kapat
- Çamaşır Makinesinin üzerinde yer alan modlardan “X” modunu seç
- Çamaşır Makinesini Çalıştır
Görüldüğü üzere basit bir çamaşır makinesi çalıştırma işlemini bile makineye böyle tanıtmanız ve yönlendirmeniz gerekmektedir. Algoritma oluşturmak dediğimiz şey tam olarak da budur. Bir yazılım geliştirme sürecinde de aynı şekilde böyle bir problem bulunmalı ve çözümünün algoritması oluşturulmalıdır. Bunu güncel herhangi bir projeye benzetebilir ve nasıl algoritma oluşturduklarını çözebilirsiniz. Kısacası yazılım geliştirmenin ne olduğunu bilmek ve yazılım geliştirebilmek için makine gibi düşünmeyi öğrenmeniz gerekecektir.
Programlama Dilleri ve Amaçları
Yukarıda belirtmiş olduğumuz algoritmaları direkt olarak bilgisayarınıza anlatmanız veya uygulatmanız mümkün değildir. Bu adımları uygulayabilmek için bilgisayarınızın dilinde konuşmanız, daha doğrusu bunu yazarak ifade etmeniz gerekir. İşte tam bu noktada programlama dilleri ortaya çıkmış ve geliştirilmiştir. Programlama dilleri, sizin kullandığınız cihaz ile iletişime geçme ve bir şeyler anlatabilme yönteminizdir. Her programlama dili ile farklı bir amaca hizmet edebilir veya farklı şeyler geliştirebilirsiniz. Fakat genellikle hepsi benzer sistemlere sahip olmaktadır. Yalnızca bazı noktalarda üstünlükleri bulunmaktadır. Bugün en çok kullanılan programlama dilleri şöyledir:
- Python – Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi konusunda üstündür, geniş bir kütüphaneye sahip geliştirilmiş bir yazılım dilidir.
- Java – Veri Analizi ve Masaüstü programlarının oluşturulmasında kullanılır. Ayrıca oyunlarda da sıklıkla karşımıza çıkar (Örn: Minecraft)
- C# – Web uygulamaları, mobil platformlar ve oyun tasarlama noktasında aktif olarak kullanılmaktadır.
- C – İşletim sistemlerinin yönetimi ve düzenlenmesi, grafiksel yazılımlar, temel yazılımlar ve oyun tasarımında kullanılmaktadır.
- Javascript – Web uygulamaları ve görsel düzenlemelerde aktif olarak kullanılmaktadır. Son zamanlarda mobil uygulamaların neredeyse hepsinde yer almaya başlamıştır.
- SQL – Veritabanlarının yönetiminde ve veri analizinde aktif olarak sorgu amaçlı kullanılan yazılım dilidir.
- PHP – İnternet üzerindeki tüm web sayfalarının bağlantılarının ve amaçlarının belirlenmesinde kullanılır.
Bunların yanında öğrenebileceğiniz ve çeşitli amaçlar için kullanabileceğiniz Pascal, Cobol, Perl, Delphi gibi onlarca programlama dili bulunmaktadır. Yazılım geliştirme sürecinde ise bunlardan en az birkaç tanesini bilmek zorunda kalırsınız. Çünkü genellikle tek bir yazılım diliyle istediğiniz projeyi oluşturamazsınız.
Programlama Dili Öğrenirken Nelere Dikkat Edilmeli?
Bir programlama dilini öğrenmeye başlamadan önce yazılım geliştirme süreçlerinde ne işinize yarayacağı ve ne gibi örnekler yapabileceğinizi düşünmelisiniz. Ayrıca her programlama dilinin temel olarak hangi amaç için geliştirildiğini ve ne gibi noktalarda kullanıldığını da bilmeniz oldukça önemlidir. Örneğin Python yazılım diliyle gelişmiş bir muhasebe yazılımı hazırlayabilirsiniz ancak PHP ile bunun yalnızca altyapısını hazırlayabilir, grafiksel herhangi bir şey yapamazsınız. PHP ile hazırlamış olduğunuz bir web sayfasını CSS ve JavaScript ile görüntülenebilir ve kullanılabilir hale getirebilirsiniz.
Bir program dilini öğrenmek için çeşitli kaynaklara başvurabilir ve ister fiziksel isterseniz de çevrimiçi olarak dersler alabilirsiniz. Udemy gibi platformlar yazılım geliştirme sürecinde sizi ciddi seviyede ilerletecek eğitim paketleri sunmaktadır. Bunun yanında yaptığınız denemelerde yüzlerce kez hatalarla karşılaşmanız ve bunu çözmeye çalışmanız oldukça normal bir durumdur. Bu noktada StackOverFlow gibi yazılımcıların bir araya geldiği platformlarda araştırma yaparak kendiniz çok daha fazla geliştirebilirsiniz.
Kendi Projelerini Geliştirerek Gelişmek
Yazılım Geliştirme nasıl yapılır diye soruyorsanız bilmeniz gereken en önemli şey sürekli olarak pratikler yapmanız gerekeceğidir. Çünkü bir yazılım oluşturmak için yetkinliğe sahip olmak gerekir ve bunun için sürekli olarak örnek projeler ve pratikler şarttır. Bir yazılımcı olmak hiç kolay bir süreç değildir ve yazılım geliştirme yapabiliyor olsalar bile her gün yeni kavramlarla kendilerini geliştirmeleri gerekir. Hiçbir yazılımcı bir yazılım dilindeki her türlü konuya hâkim olamaz çünkü uçsuz bucaksız bir dünya karşılarında durmaktadır.
En basitinden küçük bir yazılım geliştirme sürecinde bile arka tarafta onlarca hatta yüzlerce deneme projeler bulunur. En sonunda kararlı bir sürüme ulaşılabilir ve kullanıcıların kullanımına sunulur. Ki bu noktada bile kullanıcılardan alınan geri dönüşlere bağlı olarak bazı değişimler ve geliştirmeler yapılarak yazılım daha iyi hale getirilir. İşte bu sürece de versiyon ve sürüm denmektedir.
Yazılım Geliştirmek ve Sunmak
Buraya kadar genel anlamda yazılım kavramının ne olduğuna, yazılım geliştirme ve yazılımcı olmanın nasıl bir süreç işlediğine dair özet bilgiler geçtik. Eğer tam anlamıyla bir yazılımcı olmuş ve kendi yazılımınızı geliştirme yolunda bir adım atmak istiyorsanız, artık planlı ve programlı süreçleri inceleyebiliriz. Yazılım geliştirme nasıl yapılır sorusunun asıl cevabını yukarıda bahsettiğimiz temel bilgileri öğrendikten sonra inceleyebilirsiniz.
Sorunu Belirleme
Bir yazılımcı veya geliştirici ilk olarak sorunun ne olduğunu belirlemelidir. Sorun kıyafetleri yıkamak mı yoksa gönderilen bir mesajın karşı tarafa ulaşmasını sağlamak mı sorusunun kararını vermeli ve buna uygun bir şekilde algoritma hazırlamalıdır. Bu adımda yazımızın başında bahsetmiş olduğumuz problem belirlenmesi adımı çözülmelidir.
Planlama ve Analiz
Daha sonrasında belirtilmiş olan problemin nasıl çözüleceği düşünülmeli ve bunun geliştirilmiş bir algoritması hazırlanmalıdır. Daha sonraki adımlarda bu adıma geri dönerek algoritmaya yeni şeyler eklenebilir veya çıkartma yapılabilir. Ayrıca bu adımda hangi programlama dillerinin kullanılacağı ve kullanıcıya nasıl sunulacağının planlaması yapılmalıdır. Ve bu noktada işin sonunda nasıl bir çıktı alınacağının da projeksiyonu hazırlanmalı, süreçlerin analizi yapılmalıdır. İşin sonunda istenilen problemin tam anlamıyla çözülüp çözülmeyeceği bilinmeli, çözülecekse ne kadar bir ilerleme kaydedileceği belirlenmelidir.
Sistem Tasarımı
Sistem tasarımı, algoritmadan sonra sistemin nasıl işleyeceğinin hazırlanması gereken adımdır. Bu adımda yazılımcı neyin neyle bağlanacağı, yazılım dillerinin hangi noktalarda nasıl kullanılacağını belirlemeli ve bunu bir tasarım üzerinde belirtmelidir. Örneğin çamaşır makinesini konumlandırmalı, buna uygun bir şekilde kirli sepetini ayarlamalı ve tüm bunların hangi noktalarda nasıl bir şekilde devreye gireceğini belirlemelidir. Yazılım geliştirme sürecinin en önemli adımlarından biri olarak bilinmelidir.
Programlama ve Kodlama Süreci
Programlama ve Kodlama süreci tahmin edebileceğiniz üzere hazırlanan tüm bu sistemlerin artık koda dökülmesi ve çalıştırılması işlemidir. En uzun süren ve sürekli geri dönülen adım olarak bu süreci gösterebiliriz. Programlama ve kodlama süreci aylar hatta yıllar boyunca sürebilir. Fakat işin sonunda artık yazılım ortaya çıkmış olacaktır.
Yazılımcılar ve geliştiriciler bu adımda yoğun bir çalışma içerisine girerek zaman zaman sistem tasarımında ve algoritmalarda değişiklikler meydana getirebilirler. Binlerce kez deneme ve yüzbinlerce satır kod yazılarak, istenilen proje gerçeğe dönüştürülür.
Test – Beta
Programlama sürecinin sona ermesi ile birlikte hazırlanmış olan yazılımın ilk çalıştırılması gerçekleştirilir ve mevcut hataların giderilmesi amaçlanır. Bu noktada yazılan kod satırları gerçek bir program halini alarak kullanıcıların kullanabileceği bir hal alır. Bazı geliştirme süreçlerinde bu adımda bazı kullanıcılar uygulamayı test etme fırsatı bulurlar. Bu sürüme Alpha ve Beta isimleri verilmektedir.
Kararlı Sürümün Sunumu ve Bakım
Test aşamasını da başarılı bir şekilde geçmiş olan yazılım son olarak derleme sürecine girer ve artık kod satırlarının arka planda çalıştığı gerçek bir program haline gelir. Bu noktadan sonra yazılım kullanıma sunulur ve düzenli olarak bakımları yapılır. Bu bakımlarda sonradan ortaya çıkacak olan problemler giderilir ve yeni sürümler ortaya çıkabilir. Ayrıca yeni özellikler de geliştiriciler tarafından daha sonra yeni versiyonlarla sunulabilir.
Yazılım Geliştirme ve Yazılımcı Olmak
Görüldüğü üzere yazılım geliştirme nasıl yapılır sorusunun cevabı oldukça uzun ve detaylıdır. Hatta içeriğimizdeki anlatımda bile bazı eksiklikler bulunmaktadır. Yazılım geliştirme süreçlerini anlayabilmek ve kendi yazılımınızı geliştirebilmek için ise çok uzun zamanlar harcamalı ve birçok konuya hâkim olmalısınız. Aksi taktirde bu sistemleri hiçbir zaman anlayamayabilir ve yazılımcı olmanın nasıl bir şey olduğunu öğrenemeyebilirsiniz.
Yazılım geliştirme aslında yeni bir dünya yaratmak ve belli bir soruna çözüm getirmek amacıyla teknolojiden faydalanan bir iş koludur. Ve bugün yazılım geliştirme konusunda bilgisi ve tecrübesi bulunan kişiler geleceğin mimarları konumundadırlar. Çünkü yapılan her yeni bir yazılım, dünyamızı baştan aşağıya etkilemekte, düzeni değiştirmektedir. Bu yüzden yazılımcı olmak, zor bir işi yüklenirken hayal gücünün sınırları olmadığı bir dünyayı yaratmak anlamına da gelmektedir.
Umarız içeriğimiz sayesinde yazılım geliştirme nasıl yapılır sorusuna tatmin edici bir cevap bulabilmişsinizdir. Bu konular hakkında daha da detaylı bilgilere sahip olmak için eğitimler satın alabilir veya direkt olarak kurslara yazılabilirsiniz. Fakat ilk önce neyi öğrenmeniz gerektiğini iyi bir şekilde belirlemenizi tavsiye ederiz. Ayrıca Yazılım Mühendisliği Nedir? Ne İş Yapar? Başlıklı içeriğimizi de incelemek isteyebilirsiniz.
