Türkiye, çevre kirliliğiyle mücadele kapsamında önemli bir adım atıyor. Depozito Yönetim Sistemi, 2025 yılında ülke genelinde uygulanmaya başlanacak. Bu sistem, vatandaşların geri dönüşüm makinalarına attıkları cam, alüminyum ve plastik ambalajların karşılığında, paranın geri ödenmesini sağlayacak. Bu yenilikçi sistem, çevre bilincini artırmayı ve geri dönüşümü teşvik etmeyi amaçlıyor.
Konu Başlıkları
Depozito Yönetim Sistemi Nedir?
Depozito Yönetim Sistemi, çevreyi kirletme potansiyeline sahip ambalajlı ürünlerin, kullanıldıktan sonra kontrolsüz bir şekilde doğaya atılmasını engellemek için geliştirilen bir sistemdir. Bu sistemde, tüketiciler ambalajlı ürünleri satın aldıklarında, ürün fiyatına ek olarak depozito bedeli ödeyecekler. Sonrasında, ürünler kullanıldığında, geri dönüşüm makinelerine atılacak ve karşılığında depozito bedeli geri alınacak. Bu şekilde, ambalajların düzenli bir şekilde geri toplanması sağlanarak, döngüsel ekonomi modeline katkı yapılacak.
Geri Dönüşümün Kontrol Altında Toplanması
Bu sistemin en büyük avantajlarından biri, çevreye zarar verme riski taşıyan atıkların, daha düzenli bir şekilde toplanmasını sağlamasıdır. Tüketiciler, boş ambalajları geri dönüşüm makinelerine atarak, bu atıkları yeniden ekonomiye kazandırabilir. Depozito bedeli, doğrudan tüketicilere geri ödenerek, onların geri dönüşüm sürecine daha fazla katılım göstermesi teşvik edilecek.
Sistem Nasıl Çalışacak?
Sistemin uygulanacağı makineler, yerli mühendisler tarafından geliştirilen yazılımlarla çalışacak. Barkod okuma teknolojisi sayesinde, makineler cam şişe, pet şişe ve alüminyum ambalajlar gibi farklı atıkları tanıyacak ve bunları uygun kategorilere ayıracak. Atıklar, makinelerdeki ilgili haznelere yönlendirilecek ve böylece her tür ambalajın doğru şekilde geri dönüşüme kazandırılması sağlanacak.
Yerli Mühendislik, Dijital Çözümler ve Kolay Erişim
Bu makineler, öncelikle AVM’ler ve marketler gibi alışveriş merkezlerine yerleştirilecek. Tüketiciler, makinelerdeki barkodları okutarak, depozito bedelini geri alacak. E-cüzdan üzerinden yapılan ödeme işlemleri sayesinde, kullanıcılar kazandıkları depozito bedellerini alışverişlerde kullanabilecek. Böylece, geri dönüşüm süreci dijitalleşecek ve daha pratik hale gelecek.
Ayrıca, cep telefonlarındaki QR kodu kullanarak, makinaya daha kolay bağlanmak mümkün olacak. Makinaya attığınız her ambalaj, telefonunuzdaki uygulama aracılığıyla e-cüzdana aktarılacak. Bu da, vatandaşlara çevre dostu alışkanlıklar kazandırmanın yanı sıra, dijital bir ödeme sisteminin de yaygınlaşmasını sağlayacak.
Türkiye’nin Hedefi: 25 Milyar Ambalaj Geri Dönüşüme Kazandırılacak
Türkiye’nin hedefi, sistemin devreye girmesiyle birlikte 25 milyar içecek ambalajının geri dönüşüm sürecine dahil edilmesi. Yılda yaklaşık 20-30 bin adet geri dönüşüm makinesi Türkiye’nin dört bir yanına yerleştirilecek ve böylece sistem, tüm yurtta kolayca erişilebilir hale gelecek. Makine sayısının artırılmasıyla, halkın sisteme katılımı teşvik edilecek.
Depozito Bedeli ve Pilot Uygulama
2025’te uygulanacak sistemde, her içecek ambalajı için bir depozito bedeli alınacak. Pilot uygulamada bu bedel 25 kuruş olarak belirlenmişti ve ilerleyen dönemlerde sistemin genişlemesiyle bu bedelin daha da arttırılması bekleniyor. Ambalajın geri iade edilmesiyle birlikte, tüketicilere ödediği depozito bedeli geri ödenecek. Bu da, geri dönüşüm kültürünün yayılmasına katkı sağlayacak.
