Bilgisayarda noktalama işaretleri yapmak için çeşitli klavye kısayollarını kullanmak gerekir. Bu kısayolları öğrendikten sonra bilgisayarınızın ve telefonunuzun qwerty klavyesinde kolaylıkla noktalama işaretlerini yapabilir ve metinlerinizi dil yapısına uygun olarak yazabilirsiniz. İçeriğimizde sizler için en sık kullanılan noktalama işaretlerinin nasıl yapıldığını en basit hali ile gösteriyor olacağız…
Konu Başlıkları
Noktalama işaretleri, duygu ve düşüncenin yazı içerisinde daha iyi ifade edilebilmesini sağlayan işaretlerdir. Dil yapısına dahil olan bu işaretler cümlenin akışını da kontrol ederler. Yazılan metinleri okurken nerelerde durulması gerektiğini, nerelerde dinlenilmesi gerektiğini noktalama işaretleri belirler. Ayrıca cümlenin yargısını belirtmek için de noktalama işaretlerinden yardım alınır.
Noktalama işaretleri anlamlı bir metnin olmazsa olmazlarından. Gündelik kullanımda pek çoğumuz özellikle sosyal medya üzerinde yazdığımız mesajlarda noktalama işaretlerine dikkat etmeyebiliyoruz. Fakat resmi yazışmalarda, makalelerde, içeriklerde ve diğer önemli metinlerde noktalama işaretlerini doğru şekilde kullanmak son derece önemli.
En Sık Kullanılan Noktalama İşaretleri;
Noktalama işaretleri içerisinden bazıları diğerlerine nazaran daha çok kullanılıyor. Bir metinde birkaç benzer örnek vermek gerekebilir. Bu gibi durumlarda virgül kullanılır. Fakat birden çok metinden oluşan paragraflar cümleler sayesinde meydana gelir. Her cümle bir noktalama işareti ile biter ve bu noktalama işareti genelde nokta olur. Ünlem ya da soru işareti ile de bitebilen cümleler, içerisinde noktalı virgül, iki nokta, kısa çizgi, uzun çizgi, çift ve tek tırnak, eğik ve uzun çizgi, denden işareti ve kesme işareti içerebilir. Bu işaretlerin bilgisayarda nasıl yapıldığını hep birlikte öğrenelim.
Nokta ( . )
Cümlelerin sonuna konulan noktalama işaretidir. Kısaltmaların sonuna da konulabilmektedir. Sayılardan sonra sıra bildirme amacı ile de kullanılır. Ayrıca maddeleri belirten rakam ve harflerden sonra da kullanılır. Bilgisayarda ya da telefon klavyesinde nokta yapmak için nokta tuşu tek başına kullanılabilir. Herhangi bir kısayol kombinasyonu içermez. Doğrudan nokta tuşuna basıldığında nokta yazılabilir.
Virgül ( , )
Ardışık eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasında kullanılan bir noktalama işaretidir. Virgül ayrıca sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için de kullanılır. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşen özneyi belirlemek için de yaygın olarak kullanılır. Virgül, pek çok amaç ile kullanılabilir. Telefon ve bilgisayarınızın klavyesinde virgül koymak için tek bir tuşa basmanız yeterli olur. Nokta tuşunun yakınlarında olan virgül tuşuna basarak virgül koyabilirsiniz.
Noktalı Virgül ( ; )
Cümle içerisinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için kullanılır. Ögeler arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için de noktalı virgül kullanılır. Ayrıca ikiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan cümlelerde özneden sonra noktalı virgül konulabilir. Klavyede noktalı virgül yapmak için SHIFT + virgül tuşu kombinasyonu yapmak gerekir.
İki Nokta (: )
Cümlenin yargısı ile ilgili bir örnek verileceği zaman iki nokta kullanılır. Diğer yandan örnek değil bir cümlenin açıklaması yapılacak ise yine iki nokta kullanılmalıdır. İki nokta, ses bilgisinde uzun ünlü harfi vurgulamak ve göstermek için de kullanılır. Karşılıklı konuşmalarda konuşan kişiyi belirtmek için de kullanılan iki nokta, matematikte bir bölme ifadesidir. Klavyede iki nokta yapmak için SHIT + Nokta tuş kombinasyonu yapılmalıdır.
Üç Nokta ( … )
Anlatım olarak tamamlanmamış, anlamı yazılmamış cümlelerin sonlarına üç nokta koyulur. Cümlelerin içerisinde sansürlü bir kelime var ise yine bu kelimenin ortasına üç nokta konulur. Alıntıların başında ve sonunda alıntıya eklenmeyen kelimelerin yerine de üç nokta koymak gerekir. Cümlenin bir yerde kesilip ilgili yerin okuyucunun hayal gücüne bırakılması da yine üç nokta ile mümkün kılınır. Üç noktayı klavyede herhangi bir kısayol ile yapmayız. Doğrudan nokta tuşuna üç kere dokunduğumuzda üç nokta yazmış oluruz…
Soru İşareti ( ? )
Soru eki veya sözü içeren tüm cümle ya da sözlerimizi soru işareti ile bitiririz. Soru işareti, pek çok açıdan en çok kullanılan noktalama işaretlerinden biridir. Klavyede soru işareti yapmak için SHIFT ve * tuşlarına dokunmak yeterlidir. Bu tuş genelde üst karakter tuş kümesinin sondan birinci tuşudur.
Ünlem İşareti ( ! )
Şaşma, korku, acı, kıvanç ve sevinç gibi duyguların anlatıldığı cümlelerde ya da benzeri ibarelerin sonlarında ünlem işareti görürüz. Ünlem işaretini aynı zamanda seslenme, uyarı ve hitap cümlelerinin sonlarında görebiliriz. Ünlem işaretini klavyede yapmak için SHIFT ve Üst karakter 1 tuşlarına aynı anda dokunmak gerekir. SHIFT + 1 (üst karakter) kombinasyonu ile ünlem işaretini yapabiliriz.
Kısa Çizgi ( – )
Kısa çizgi, satıra sığmayan kelimelerin bölünmesinde kullanılır. Cümle içinde ara söz kullanırken de iki kısa çizgi kullanılır. Kelime köklerini ve eklerini birbirinden ayırmak için de kısa çizgi kullanılır. Kısa çizginin kullanım alanı oldukça geniştir. Kısa çizgiyi klavyede yapmak için backspace tuşunun bir solundaki tire tuşuna tek başına basılmalıdır. Telefonda ise karakter listesi açılarak kısa çizgi bulunabilir ve kullanılabilir. Alt tire yapmak için SHIFT ile kısa çizgi tuşu aynı anda kullanılmalıdır.
Uzun Çizgi (—)
Konuşma çizgisi olarak da bilinen uzun çizgi, satır başına alınan konuşmaları belirtmek için kullanılır. Pek sık olmasa da arada kullanmak gerekebilir. Uzun çizgiyi klavyede yapmak için klavyenin sol altında bulunan ALT tuşuna basılı tutarken numlock alanından 0151 sayılarını tuşlamanız yeterli olur. ALT + 0151 = —
Eğik Çizgi ( / )
Eğik çizgi, dizelerin yan yana yazılmasını sağlayan bir ayıraç olarak kullanılabilir. Fakat en genel kullanım alanı adreslerdir. Adres yazarken şehir ve ilçeyi ayırırken eğik çizgi kullanırız. Eğik çizgi matematik işlemlerinde bölme olarak da kullanılır. Klavyede eğik çizgi yapmak için numlock tuş kümesinin en üstündeki / tuşuna bir kere basmak yeterlidir.
Ters Eğik Çizgi ( \ )
Ters eğik çizgi genelde bilgisayar dizin sistemlerinde alt ve üst dizinleri birbirinden ayıran bir işarettir. Sunucu dizinleri de ters eğik çizgi ile birbirinden ayrılır. Klavyede ters eğik çizgi yapmak için ALT GR tuşu ile soru işareti ve yıldız yaparken kullandığımız tuşa bir kere basmamız yeterlidir. SHIFT + * ya da ? yaparken kullandığımız tuş. SHIFT yerine ALT GR ile * tuşuna basınca \ işaretini elde ederiz.
Tırnak İşareti ( “ ” )
Başka bir kişiden ya da kaynaktan birebir olarak olduğu gibi aktarılan cümleler tırnak içine alınarak ifade edilir. Özel olarak vurgulanmak istenen cümle içindeki sözcükler de tırnak içine alınarak ifade edilir. Ayrıca eser ve yazı adları gibi özel bazı isimler de tırnak içine alınır. Tırnak işaretini klavyede yapmak için sol üstte bulunan Esc tuşunun altındaki é tuşuna basmak yeterlidir. Telefonda tırnak işareti yapmak için ise özel karakter klavyesine erişmek gerekir.
Tek Tırnak İşareti ( ‘ ’ )
Çift tırnak işareti içerisinde yer alan bir cümlenin içerisinde yer alan bir alana dikkat çekilmek isteniyor ise tek tırnak işareti kullanılır. Çift tırnak içinde tırnak kullanılması gerekiyor ise bu işaret tek tırnak işareti olur. Klavyede tek tırnak yapmak için SHIFT ve üst karakter 2 tuşuna basmak yeterlidir. Telefonda tek tırnak işareti yapmak için klavye düzenini özel karakterlere getirmek gerekir.
Denden İşareti (“)
Bir çizelgede alt alta gelen aynı sözcüklerin yerine denden işareti kullanılır. Tekrar eden sözcükleri tekrar tekrar yazmak yerine denden kullanılması zaman tasarrufu sağlar. Klavyede denden işaretini yapmak için tırnak işaretinde olduğu gibi é tuşuna basmak yeterlidir.
Yay Ayraç ( )
Noktalama işaretleri arasında sen sık kullanılan işaretlerden biri de Yay ayraçtır. Cümle içerisinde anlamı tamamlayan ek cümleler için yay ayraç kullanılır. Cümlenin dışında kalan ek bilgiler için de yine bu işareti kullanırız. Özel veya cins isme ait olan ek, yay ayraçtan önce yazılır. Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda konuşanın hareketlerini, durumunu açıklamak için de yine yay ayraç kullanılır. Test şıklarını da yay ayraç ile ifade ederiz. Matematikte de yaygın bir kullanımı olan yay ayraç işaretini klavyede yapmak için SHIFT ve üst karakter 8 ve 9 tuşlarını kullanmamız gerekir. Telefonda ise özel karakter klavye düzeninde yay ayraç (parantez) işaretini kolaylıkla bulabiliriz.
Köşeli Ayraç ( [ ] )
Ayraç içerisinde ayraç kullanılması gereken durumlarda köşeli ayraç kullanılır. Kullanım olarak çift tırnak ve tek tırnak kullanımına benzerdir. İç içe kullanılan ayraçlar söz konusu olduğunda yay ayraç dışta, köşeli ayraç içte kalır. Klavyede köşeli ayraç yapmak için ALT GR + üst karakter 8 ve 9 tuşlarına basılmalıdır.
Kesme İşareti ( ’ )
Özel adlara gelen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işareti ile ayrılmaktadır. Kişi adlarından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine getirilen ekler de kesme işareti ile ayrılır. Ayrıca kısaltmalara getirilen ekler de kesme işareti ile ayrılır. Sayılara getirilen ekler de yine kesme işareti ile ayrılır. Kesme işaretini klavyede yapmak için SHIFT + üst karakter 2 tuşuna basmak gerekir. Telefonda kesme işaretini yapmak için klavyenin özel karakter bölümünü açmak gerekir.
Önerilen İçerik: Şekilli Sayılar Nasıl Yazılır? Klavyede Şekilli Sayı Yazma
Bilgisayarda Noktalama İşaretleri için Kısayollar
Günümüzde yazıların büyük kısmı bilgisayar ortamında yazılıyor. Yazıların en önemli ögelerinden olan noktalama işaretleri, yazıların anlam ve üslubunu belirliyor. Oldukça önemli bir yere sahip olan noktalama işaretlerinin bilgisayar üzerinde ve telefonda nasıl yapıldığını bilmek son derece önemli. Bu içerikte sizler için noktalama işaretlerinin nasıl yapıldığını ve kullanıldığını özet olarak anlatmaya çalıştık. Detaylı bilgiye TDK üzerinden ulaşabilirsiniz. Soru ve görüşleriniz için yorum yapmayı lütfen ihmal etmeyin. Sonraki içeriklerimizde görüşmek üzere…
