Türkiye, çevre kirliliği ile mücadeleye yönelik önemli bir adım atarak depozito iade sistemine geçiyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yiyecek ve içecek ambalajlarında kullanılacak bu sistem için uzun süredir çalışmalar yürütüyordu. Artık, Depozito Saha Yönetim Sistemi kurulması için gerekli iş birliği protokolleri imzalandı ve Depozito iade makinelerinin (DOA makineleri) kurulumu için hazırlıklar hızlandı.
Konu Başlıkları
Depozito İade Sistemi Nedir?
Depozito iade sistemi, geri dönüşüme uygun olarak tasarlanmış DOA logolu ambalajların toplandığı ve geri ödeme alındığı bir süreçtir. Bu sistem, çevreyi koruyarak atık yönetimini iyileştirmeyi ve geri dönüşüm oranlarını artırmayı hedefliyor. Sistemde kullanılan makineler, ambalajların geri toplanmasını sağlayarak hem doğa hem de ekonomi için önemli katkılar sunacak.
Depozito Yönetim Sistemi Nasıl Çalışacak?
- Ambalajların Geri İade Edilmesi
- Depozitolu ürünler, DOA logolu plastik, cam ve alüminyum ambalajlar şeklinde olacak. Vatandaşlar, bu ambalajları geri dönüşüm için DOA iade makinelerine verebilecekler.
- Depozito Bedelinin Ödenmesi
- Ambalaj türüne göre, her bir ürün için belirlenen “depozito teşvik bedeli” vatandaşa DOA mobil uygulaması aracılığıyla iade edilecek. Bu, her bir ambalajın iade edilmesinin ardından belirli bir miktar dijital para (e-cüzdan) olarak kullanıcının hesabına yüklenecek.
- DOA Mobil Uygulaması ve E-Cüzdan Sistemi
- Vatandaşlar, DOA mobil uygulamasını telefonlarına indirerek, her ambalaj iade işleminden sonra dijital cüzdanlarına depozito bedelini alacaklar. Bu sistem, çevre dostu bir çözüm sunduğu gibi, aynı zamanda vatandaşları geri dönüşüm sürecine aktif olarak katılmaya teşvik ediyor.
DOA Makinelerinin Kullanımı
- Uygulama İndirme ve Kare Kod Okuma
- İlk adım olarak, DOA mobil uygulamasını indirmeniz gerekiyor.
- Uygulamayı açtıktan sonra, ekranınızda oluşan kare kodu iade makinesindeki kare kod okuyucuya gösterin.
- Ambalajı İade Etme
- Depozitolu ambalajlarınızı makinenin besleme haznesine yerleştirin.
- Depozito Bedeli Yüklenmesi
- İşlem tamamlandığında, iade ettiğiniz ambalaj başına belirlenen depozito bedeli, doğrudan DOA dijital cüzdanınıza yüklenecek.
Sistemin Faydaları ve Beklenen Sonuçlar
- Çevre Koruma: Depozito iade sistemi sayesinde, geri dönüşüme uygun ambalajlar atık haline gelmeden toplanacak ve geri dönüşüm sürecine dahil edilecek. Bu sayede çevre kirliliği azaltılacak.
- Ekonomik Kazanç: Her yıl yaklaşık olarak 25 milyar ambalajın geri dönüşümle toplanması bekleniyor. Bu da çevreye katkı sağlamakla birlikte yaklaşık 520 milyon avroluk bir tasarruf sağlanacak.
- Eğitim ve Katılım: Depozito sistemi, halkı geri dönüşüm konusunda bilinçlendirerek daha aktif bir şekilde katılımlarını sağlayacak. Bu sayede geri dönüşüm oranları artacak.
- İş Birlikleri ve Kurumsal Yapılar: Depozito sistemi, Türkiye Çevre Ajansı, TOBB, TESK gibi kurumsal yapılar tarafından oluşturulacak bir ortaklıkla yürütülecek. Depozito toplama, iade makinelerinin kurulumu ve ödeme işlemleri bu kurumsal yapı tarafından yönetilecek.
Depozito İade Sistemi Ne Zaman Başlayacak?
2025 yılı içerisinde hayata geçmesi beklenen sistemin ilk etapta Sakarya ilinde başlayacağı duyuruldu. Sakaryalılar, depozito iade makinelerini kullanarak ambalajları geri iade edebilecek ve karşılığında depozito ücreti alabilecekler. 2025 yılı sonunda ise Türkiye’nin tüm illeri ve ilçelerinde depozito iade makineleri ve altyapısı kurularak genel kullanıma sunulacak.
Sonuç olarak, depozito iade sistemi çevreye katkı sağlayacak, geri dönüşüm oranlarını artıracak ve ekonomik faydalar yaratacak önemli bir adım. Hem vatandaşlara hem de çevreye büyük kazançlar sağlayacak bu sistem, Türkiye’deki çevre dostu uygulamaların artmasına katkıda bulunacak ve daha sürdürülebilir bir geleceğe doğru önemli bir adım olacak.
